Academics and Science Reviews Materials

Жошы ұлысындағы мемлекеттік саяси құрылым мен сыртқы саясатының даму тарихы

Бисембайұлы Мирас, Елмұрат Айша Нұржанқызы, Бисембайқызы Бинұр — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Мақалада Алтын Орданың саяси тарихы, ішкі және сыртқы саясаты, мемлекеттік басқару жүйесіндегі ерекшеліктер мен қоғамдық құрылысы талданады. Ерекше назар аударарлық жайт деп Алтын Орданың Құлағу ұлысы, Мәмлүк сұлтандығы, Византия империясы және крестшілдермен қарым-қатынасын айтуға болады. Халықаралық аренада беделді әрі ықпалды болу үшін Алтын Орда ислам дінін мемлекеттік дін деп қабылдап, мұсылман билеушілеріне иек артқан. Алтын Ордадағы діни алауыздық елдің ыдырауына алып келген. Ал Алтын Орданың қоғамдық құрылысы мен мемлекеттік құрылымы кейін Қазақ хандығының басқару жүйесінде де көрініс тапқан. Алтын Орда жетік дамыған, мемлекеттік басқару жүйесі өте күрделі көшпелі мемлекет болған. Мақалада салыстырмалы талдау, тарихилық және объективтілік қағидаттары қолданылды

THE ROLE OF TEACHERS IN THE MODERN EDUCATIONAL PROCESS: PRAGMATIC APPROACHES AND THE INTEGRATION OF TECHNOLOGY

Shamshiyeva Naiba Sabir, Nuriyeva Sadaqat Rustam — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

The article examines the role of teachers in the teaching process and the importance of pragmatic approaches. Unlike the previous traditional teacher model, in modern times, teachers are not only transmitters of knowledge, but also facilitators, motivators, and instilling skills and habits that are necessary for students in real life. The article also analyzes the possibilities and benefits of applying a pragmatic approach, that is, experience-based, interactive, and student-centered methods, in the teaching process. The article also focuses on issues such as the importance of communication between teachers and students, group work, project-based learning, and the effective use of innovative technology. Finally, recommendations are made to strengthen the professional development of teachers and their contributions to the teaching process.

Structural design of sports facilities by providing modern softwares

Lia Balanchivadze, Giorgi Maisuradze, Aleqsi Tsaciashvili — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

In the modern construction industry, among the outstanding buildings, we will meet many sports buildings, it can be said that every new construction challenge was reflected in sports buildings from the very beginning of the history of mankind and became a reality. According to the stages of evolution, at each step of the development of humanity, sports facilities were the limit of the maximum possibilities a person reached in construction. This movement is now proceeding at maximum speed, and I think it is necessary for us to set foot on it as much as possible, evaluate, discuss and investigate, in this case from a constructive and structural point of view. The growing pace is accelerating every day, in construction and especially in the construction of sports facilities, that's why I chose for the article issue, the vast, extremely important, and first of all structurally interesting " Structural design of sports facilities by providing modern softwares ". In this article we will overview the best softwares for structural engineers, all of the softwares are popular in worldwide and can be found in the internet easly in case of interest.

Investigation of a walnut feeder-doser equipped with a reciprocating electromagnetic vibration motor

Gela Javakhishvili — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

This paper presents a study of a walnut feeder-doser equipped with a reciprocating electromagnetic vibration motor. It clearly demonstrates that the stability of the feeding and dosing processes has a decisive impact on the quality of walnut cracking, which is essential for the uninterrupted operation of the technological line. The proposed device is based on an innovative vibration motor controlled by direct current (DC), which enables the optimization of the vibration amplitude. The main objective of the study is to analyze the operation of the walnut feeder-doser under various technological parameters and to identify optimal operating modes. The results confirm that the productivity of the device depends on the amplitude, angle, and speed of vibration, which in turn influence the velocity of walnut movement. The study also shows that the device is characterized by structural simplicity, high reliability, and effective control of the technological process

Gravity Model: Inertia as a Conversion of Temporal Motion into Gravitational Field

Lemeshko Andriy Viktorovich — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

This paper presents an alternative interpretation of gravity, where gravitational attraction is not seen as a geometric curvature of space-time, but rather as a manifestation of inertia resulting from the conversion of temporal motion into spatial dynamics. The model expresses gravitational acceleration as a function of the temporal flow gradient, yielding numerical results equivalent to classical theory. The energy basis of gravity is discussed, along with compliance with the law of energy conservation and potential avenues for controlling gravitational interaction via local time modulation.

МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ТЕРМОЭЛЕКТРИЧЕСТВА В ШКОЛЕ

Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

В нашей статье сделана попытка рассуждения о некоторых методах преподавания основ явления термоэлектричества в общей структуре научного мышления рамок школьного обучения учеников старших классов. Показано, что несмотря на высокую научную и прикладную значимость (например, в энергетике, космических технологиях, холодильной технике), эта тема редко подробно рассматривается в школьной программе. Обосновано значение преподавания термоэлектричества в старших классах, особенно в элективных курсах или кружках, может не только углубить знания учащихся, но и стимулировать их интерес к физике и инженерным наукам. Обоснованы основные задачи воспитания личности, могущие самостоятельно и критически мыслить, сопоставлять и анализировать факты, находить различные варианты решения возникающих проблем, выбирать из них оптимальные варианты в нынешних положениях всеобщего образования

ЭЛЕМЕНТАР МАТЕМАТИКА КУРСЫНДАҒЫ КҮРДЕЛІ ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ

И.Ш.Айтбаева, С.А. Ахметова — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Гиперболалық типтегі жартылай туындылары бар дифференциалдық теңдеулер теориясында, негізінен, физикалық есептерді шешу барысында пайда болатын екінші ретті теңдеулер маңызды орын алады. Мұндағы жетекші фактор ретінде, XVIII ғасырдың ең танымал міндеттерінің бірі –шектер тербелісі есебін айтуға болады. Бұл жайлы зерттеулер көбінесе Г.Галилей, Р. Декарт, Л. Эйлер, Д. Бернулли, Дж.Л. Лагранж, П.С. Лаплас есімдерімен байланысты.

Гиперболалық теңдеулер үшін шектік есептерді зерттеудің өзектілігі Математикалық физиканың әртүрлі салаларында, мысалы, электромагниттік өрістер теориясында, серпімділік теориясында және гидро-динамикада анықталады.

Гиперболалық теңдеулер үшін шектік есептерді зерттеуге әртүрлі математикалық аппараттарды қолдану, оларды шешу әдістерін жасауға және шешілетін есептердің арнайы кластарын бөлуге мүмкіндік берді. Гиперболалық теңдеулер үшін өмір сүру, бірегейлік және шектік есептердің шешімдерін табу мәселелерін зерттеуде әртүрлі тәсілдерді, әдістерді қолдану әртүрлі терминдерде тұжырымдалған нәтижелерге әкелді. Қазіргі уақытта гиперболалық теңдеулер үшін шектік есептерді шешудің әртүрлі әдістері бойынша маңызды нәтижелер алынды, белгілі бір әдістердің артықшылықтары мен қолданылуын бағалауға мүмкіндік беретін үлкен тәжірибе жинақталды.

ЖОҒАРЫ МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫП ҮЙРЕНУДЕ БАКАЛАВРЛАРДЫҢ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ ӘДІСТЕРІ

Қ.Ж.Әбдіраманова, Ә.Асқарұлы — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Қазақстан Республикасы «Білім туралы заңында» білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шындауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттері көзделеді [3]. Оқу үрдісі бакалаврлардың оқу – танымдық әрекеті негізінде жүзеге асса, ал оқу – танымдық әрекеті негізінде бакалаврлардың танымдық белсенділігі қалыптасады. Белсенділіктің ең жоғарғы көрінісі бакалаврлардың алған білімдерін өмірде пайдалана білуі болып табылады.

Бакалаврлардың аудиториялық сабақтағы қызығушылығы мен белсенділігін қалыптастырудың жолдары сан алуан. Аудиториялық аудиториялық сабақтың тиімділігін арттыру және бакалаврлардың математика пәніне қызығушылығын тудырудың жолдары бірі аудиториялық сабақ барысында бакалаврлардың алған білімін баяндауға ынталығын және математика тарихы элементтерін енгізе отырып, есептің текстік мазмұны тартымдылығын арттыру керек. Студент назарын аударатын, ойына түрткі болатын математика туралы қызғылықты материалдар, әр түрлі қызықты, тартымды есептер, математикалық софизмдер мен ойындар аудиториялық сабақ үстінде өзінің орнын табу керек. Мұндай есептер бакалаврлардың математикаға деген ынта – ықыласын арттырып, есептерді өздігінен шешуге итермелейді, логикалық ой-өрісін дамытады. Қызғылықты есептер, математикалық ойындар, әсіресе, бірінші, екінші курс студенттері үшін сарынды есеп шығарудан шаршамас үшін әр түрлі математикалық жарыстар, ойындар ұйымдастырылғаны жөн.

МЕКТЕП КУРСЫ МАТЕМАТИКАСЫНДА КОМПЛЕКС САНДАР ТЕОРИЯСЫН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ

А.Ж.Омарова, А.ОБерік — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Математикалық білім беру үздіксіз білім беру жүйесінің бір бөлігі және қазіргі қоғамда адамның зияткерлік қабілетінің дамуын қамтамасыз етуде маңыздылығы жоғары. Ал, орта білім беру жүйесінде математиканы оқыту оқушылардың танымдық қабілеттері мен логикалық ойлауын дамытумен ерекше орын алады.

Қазақстан Республикасы орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес «Математика» пәнінен оқу бағдарламаларында оқытудың мақсаты:

«...практикалық іс-әрекетте пайдалануға, сабақтас пәндерді оқып үйренуге, білім алуды жалғастыруға қажетті нақты математикалық білімді меңгерту және оқушылардың логикалық ойлауын, дәлелдеулер жасай білу, есептерді шығару біліктері мен дағдыларын дамыту, математикалық сауаттылығын қалыптастыру», – деп анықталған.

Математиканы оқытуда есептерді шығару маңызды рөл атқарады. Оқытудың түпкілікті мақсаты оқушылардың белгілі бір есептер жүйесін шығарудың әдістері мен тәсілдерін меңгеруі және мектеп математика курсындағы ұғымдар мен әдістерді игеруі болады. Математикалық есептерді шығаруды оқытудың дұрыс ұйымдастырылған әдістемесі оқушылардың ойлауы мен математикалық мәдениетін дамытуға, сондай-ақ математиканың практикалық қолдану білігі мен дағдыларын қалыптастыруға үлкен септігін тигізеді.

МАТЕМАТИКАЛЫҚ АНАЛИЗ БАСТАМАЛАРЫ ҰҒЫМДАРЫН ЭЕМ-ДЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ МҮМКІНДІКТЕРІН ПАЙДАЛАНУ

А.Ж.Омарова, Р.Д.Қалыбай — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Көптеген инженерлік есептеулер әртүрлі интерпретаторлар көмегімен шығарылады. Олардың түрлері және мүмкіндіктері бар. Солардың көмегімен инженерлер және программистер күрделі есепеулерді бір минуттың ішінде шығару мүмкіндіктері бар. Осы интерпретаторлардың ішінде қазіргі кезде көптеген жерлерде қолданылатын элементар математика курсындағы күрделі есептерді шешу жүйесі де бар.

Элементар математика курсындағы күрделі есептерді шешу – бұл осы жүйенің сыртқы дүниемен байланысты қолдайтын күрделі интерфейс. Себебі элементар математика курсындағы күрделі есептерді шешу көптеген математикалық жүйелерге қарағанда ашық жүйе болып табылады, яғни бұл элементар математика курсындағы күрделі есептерді шешудің барлық процедуралары мен функциялары тек қана пайдалануға ғана емес, сонымен қатар коррекция мен модификация үшін де жарамды. MATLAB – қолданушының өзі жазған программа мен процедуралар арқасында өз қалауынша кеңейтілетін жүйе. Оны керекті есептер класына оңай ыңғайластыруға болады.

Зерттеуге көп қолдану және мықты ғылыми калькулятор режимінде жұмыс атқаратын барлық жүйенің есептеу мүмкіндіктерін көру мақсатында өзіңнің бөлек программаңды жазуға өте ыңғайлы. Бұл күрделі есептерді шешу ғылыми есептік зерттеулерді жүргізуде теңдесі жоқ жүйе екенін көрсетеді.

POSSIBILITIES OF PLASTIC SURGERY IN THE TREATMENT OF ONCOLOGICAL PATIENTS

Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

this scientific and analytical work presents detailed clinical data concerning modern directions of reconstructive plastic surgery in cancer patients, possibilities of restorative treatment in various nosological forms of malignant tumors, as well as prospects for the development of this surgical branch, both separately and in close cooperation with other specialized specialties. The issues of close integration of the academic discipline, which is plastic surgery, into the educational process are also covered. At the same time, the majority of both medical experts and teachers and students themselves support the arguments in favor of introducing educational programs in plastic surgery in medical school to improve the professional qualifications of future doctors

Pioneering global cancer care through the Strategic collaboration of the upper and middle income Countries (UMICs) and low and middle countries (LMICS) advancing cost-effective and selective cancer therapies on the example of cooperation of Georgia and In

Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

As is known, one of the main goals of the government and civil society of all civilized countries is to protect the life and health of the population. This aspiration is clearly reflected in the Constitution of Georgia, the National Security Concept of Georgia (Ministry of Foreign Affairs of Georgia, 2024), and the National Strategy for Reducing Chemical, Biological, Radiological and Nuclear Threats for 2021–2030 (On Approval of the National Strategy for Reducing Chemical, Biological, Radiological and Nuclear Threats for 2021–2030). Malignant tumors are the second leading cause of death in humans after cardiovascular diseases. For some time, it was believed that in both developed and developing countries, as a result of medical advances and improvements in living standards, as well as the successful fight against smoking and other “unhealthy habits”, the risk of cancer and other non-communicable diseases and the threat they pose to human life and health would rapidly decrease. Indeed, in developed countries, in the last decade, there has been a “saturation” of mortality from many types of cancer. However, the constant uncontrolled growth and aging of the population, as well as environmental pollution and irreversible degradation, are leading to a further increase in cancer incidence and mortality . Alarming expectations are also caused by the consequences of nuclear weapons testing, incidents at nuclear power plants, new significant threats (for example, Russian missile strikes on the Chernobyl nuclear power plant sarcophagus and the real danger of explosion of the Zaporozhye and other Ukrainian nuclear power plants in the Russian occupation zone in Ukraine).

FEATURES OF INNOVATIVE ACTIVITIES AT DAIRY INDUSTRY ENTERPRISES IN KAZAKHSTAN

Yerbol Akhmedyarov — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

The article deals with the key features of innovation activity of dairy industry enterprises in Kazakhstan. Current trends and factors contributing to the innovative development of the industry are identified. Special attention is paid to the influence of digitalization, the role of state support and technological renewal. On the basis of the analysis of statistical data, scientific publications and practical experience the recommendations on stimulation of innovation processes are presented. The necessity of a systematic approach to the development of innovation potential of the dairy industry in the context of national food security and sustainable economic growth is emphasized

Методы повышения эффективности деятельности предприятия в современных условиях

Әділбек Әділжан Ерланұлы — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Эффективное функционирование предприятия в условиях рыночной экономики диктует необходимость использования новых подходов к организации управления. Как правило, основными критериями повышения эффективности деятельности предприятия в современных условиях являются использование новейших технологий, компьютерной техники, а также формирование высокоэффективных информативно-управленческих технологий. Управление современным предприятием — сложный процесс, базирующийся на выборе и реализации определенных текущих решений и стратегических задач, которые помогут обеспечить финансовую устойчивость, стабильность и социально-экономическое развитие организации.

Для улучшения эффективности и стабильности на рынке любому предприятию необходимо добиваться роста прибыли и рыночной стоимости, а также усиливать свои конкурентные позиции. Благодаря информационным технологиям и развитию в сфере технологий эффективность управления возросла. Информационные технологии — это новейшие методы обработки и анализа экономической информации, которая нужна для принятия решений. Обоснованность принимаемых решений в значительной степени определяются эффективностью используемых при обработке информации методов экономического анализа. Совершенствование технологий аналитической обработки экономической информации является одним из ключевых элементов повышения эффективности всей технологии управления.

GƏNCƏ ŞƏHƏRİNDƏ TURİZM XİDMƏTİNDƏ DÖVLƏT SİYASƏTİ İSTİQAMƏTLƏRİ

Emil Mikayılov, Elxan Nuriyev Balahəsən — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

The development directions of tourism in Ganja city, the role of state programs and tourism strategy, directions of state support, and directions of increasing hotel services are extensively analyzed. In addition, the effects of tourism in Ganja city, the effects of state programs on the formation of service areas and infrastructure are explained. Here, the directions of effective use of existing potential, its role in employment, expansion of hotel business and investment opportunities are shown

The impact of historical and cultural heritage sites on the development of tourism infrastructure in Spain

Elnara B.Nazirli — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

The utilization of historical and cultural resources in the tourism industry not only ensures its dynamism but also contributes to the development of countries and communities, leading to the emergence of new realities in tourism. In international tourism, the number of participants in cultural tourism movements is dynamically increasing, accounting for approximately 35-40% of total tourist flows across different countries. Spain has made significant progress in the development of cultural tourism, relying on its rich historical and cultural heritage.

This article provides an in-depth analysis of the transformation of Spain's historical and cultural heritage into tourism products, its impact on the development of destinations, and the role and changes in cultural tourism within the dynamics of inbound tourism. Additionally, it explores the role of cultural tourism in the development of key tourism destinations, its influence on revenue generation, and particularly its contribution to the growth of "urban" tourism.

Waste Management in the Sesame Processing Sector: A Case Study from the Perspective of Circular Economy and Green Finance

Ezgi Ecem Zorba, Arif Salimkhanov, Ali Altuğ Biçer — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Bu araştırmada, döngüsel ekonomi ve yeşil finansın susam işleme sektörüne etkileri, sürdürülebilirlik stratejileri ve yeşil finansman araçlarının entegrasyonu üzerinden derinlemesine incelemeyi hedeflemiştir. Gıda sektörü, doğal kaynakların etkin kullanımını, atıkların geri dönüşümünü ve üretim süreçlerinin çevresel etkilerini minimize etmeyi gerektiren kritik bir sektördür. Döngüsel ekonomi, bu bağlamda kaynakların etkin kullanılarak atıkların geri kazanımı çevresel etkilerin azaltılmasına odaklanırken, yeşil finansman ise sektöre sürdürülebilir projeler için gerekli finansal desteği sağlayan araçtır. Bu çalışmanın özgünlüğü, susam işleme sektörüne özel uygulamaları, devlet teşviklerini ve yeşil finansman stratejilerini birleştirerek hem sektöre yönelik pratik öneriler sunması hem de sektördeki çevresel ve ekonomik faydaları irdelemesindedir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda elde edilen veriler kategorik şekilde analiz edilmiştir. Bulgulara göre, günde 20 ton susam işlenen tesiste geri dönüştürülebilen 2 ton katı atık, geri dönüştürülemeyen 3 ton katı atık ve 17 ton su atığı oluşmakta, bu atıklar biyolojik arıtma ve hayvan yemi üretimi gibi yollarla değerlendirilmektedir. İşletme ayrıca güneş enerjisi sistemi kurarak enerji tasarrufu sağlamış, atık yönetimiyle hem çevresel hem finansal fayda elde etmiştir.

ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУ ФАКТОРЫ РЕТІНДЕ ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН АРТТЫРУ

Бимендина Айдана Жеңісқызы — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

Жаһанданудың және әлемдік нарықтардың интеграциясының күшеюінің заманауи жағдайында ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігі тұрақты экономикалық өсудің, әлеуметтік әл-ауқатты қамтамасыз етудің және халықаралық аренадағы елдің позициясын нығайтудың айқындаушы факторларының біріне айналуда. Экономикалық моделін трансформациялау сатысында тұрған және инклюзивті және инновацияға бағытталған экономика құруға ұмтылған Қазақстан үшін бәсекеге қабілеттілікті арттыру мәселесі стратегиялық мәнге ие болуда.

Бұл мақаланың мақсаты - Қазақстанның ұлттық экономикасының бәсекеге қабілеттілігін анықтайтын факторларды зерттеу, сондай-ақ оның әлемдік бәсекелестік жағдайында экономикалық өсу қарқыны мен тұрақтылығына әсерін талдау. Жұмыс бәсекеге қабілеттілік тұжырымдамасының теориялық негіздерін зерттейді, Қазақстан экономикасының қазіргі жағдайын бағалайды және оның әлемдік экономикадағы позициясын нығайтуға ықпал ететін мемлекеттік саясаттың бағыттарын тұжырымдайды.

FAKE NEWS AND THE ROLE OF JOURNALISM IN THE AGE OF DISINFORMATION

Fidan Sadikhova — Mon, 30 Jun 2025 00:00:00 +0000

In contemporary life, fabricated news has become significant issue of the digital age. It enormously affects the public opinion, elections and health decisions. This article explores how fake news spread via social media and what strategies professional journalists and institutions can apply to tackle this issue. Through academic research and real-life global examples, the article investigates the effectiveness of current approaches, including fact-checking and media literacy initiatives. The goal is to highlight the responsibility of modern journalism in protecting the truth, while simultaneously arguing that the priority should be given to verified governmental sources.