Тарихи жады және ұлттық бірегейлік

Abstract

Адамзат тарихы – бұл өткеннің болашаққа әсер ету тарихы. Әрбір халықтың өзіндік тарихи жады бар, ол ұрпақтан-ұрпаққа беріле отырып, ұлттық бірегейлікті қалыптастырады. Француз философы Эрнест Ренанның айтуынша, «Ұлт – бұл ортақ естеліктер мен ұмытылған оқиғалардың жиынтығы». Расында, ұлттың болашағы оның тарихты қалай есте сақтап, оны қалай түсінетініне байланысты. Тарихи жады – халықтың өз өткенін түсінуі, оны бағалауы және одан сабақ алуы. Қазақстанның тәуелсіздік жылдарында тарихи жадыны жаңғыртуға үлкен көңіл бөлінуде. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев: «Тарихын жоғалтқан жұрттың болашағы бұлыңғыр» деген болатын. Тарихтың мәнін терең ұғынбай, ұлттық бірегейлікті сақтап қалу мүмкін емес. Ұлттың мәдени құндылықтары, тілі, дәстүрлері – осының барлығы тарихи жадымен тікелей байланысты. Сондықтан ұлттық болмысты сақтаудың бірден-бір жолы – тарихи сананы қалыптастыру. Бұл мәселе тек Қазақстанға ғана емес, бүкіл әлемге тән. Германия мен Жапония сияқты елдер өздерінің тарихи жадына ерекше көңіл бөліп, ұлттық дамудың басты элементіне айналдырған. Қазақстан да осындай жолды ұстануы тиіс. Қазіргі заманғы жаһандану үрдістері ұлттық мәдениеттерге әсер етіп, кейбір дәстүрлердің жоғалуына себепкер болуда. Сол себепті тарихи жадымызды сақтап қалу – ұлт ретінде жойылып кетпеудің басты шарты.