ЖЫЛҚЫЛАРДЫҢ ЭПИДЕМОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПТІ АЙМАҚТАРДА ЖАЙЫЛУЫН GPS ТРЕКРЛЕРІ АРҚЫЛЫ ҚАДАҒАЛАУ
Abstract
Қазақстанда жылқы шаруашылығы-мал шаруашылығының ең жылдам дамып келе жатқан секторларының бірі. Бұған мал басының өсуі үшін маңызды факторлар ықпал етеді-бұл кең жайылымдар, елдегі жылқы шаруашылығының ғасырлар бойғы тәжірибесі, республика халқының осы жануарларға деген құрмет қатынасы, Қазақстанның қиын климаттық жағдайларына бейімделген тұқымдардың болуы және ұлттық ат спортына деген жалпы халықтық құштарлық [1, 2].
Жылқы етінің ұлттық ерекшелігін ескере отырып, Қазақстанда жылқы шаруашылығы өнімдеріне сұраныс әрқашан артып отырады. Сонымен қатар, Қазақстан үшін жылқы шаруашылығы ет бағытындағы қажеттілікті қанағаттандыру ретінде ғана емес, сонымен қатар сүт бағытындағы қымыз және саумал өндірісі үшін де маңызды. Қазақ жылқы шаруашылығының негізгі бағыттары әрқашан асыл тұқымды, ет-сүт (өнімді), жұмыстық – қолданушы және спорттық болды [3, 4].
Соңғы 15-20 жылда республикада жылқылардың саны 1,7 млн. бастан асты. 2003 жылы жылқылардың саны 1 млн. - нан сәл асып кетті, содан кейін олардың саны жыл сайын шамамен 100 мыңға көбейіп, 2019 жылдың соңына қарай Қазақстанның жылқы өсірушілері жануарлардың санын 2,9 млн. басқа дейін жеткізді. ОНН, ФАО азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымының деректеріне сәйкес, Қазақстан саны 2,9 млн.бастан асатын жылқы басы бойынша әлемде 9-шы орында. Қазір. ҚР Статистика жөніндегі уәкілетті органының деректеріне сәйкес, 2022 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша республикада 3,4 млн. бас жылқы бар. https://stat.gov.kz/official/industry/14/statistic/7 [5, 6].
